RCD คือ เบรกเกอร์กันดูด ย่อมากจาก Residual Current Protective Devices เป็นเครื่องตัดไฟฟ้าอัตโนมัติที่จะทำงานตัดกระแสไฟฟ้าภายในระยะเวลาที่กำหนด เมื่อกระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านเข้าและออกมีค่าไม่เท่ากัน (นั่นคือมีกระแสไฟฟ้าบางส่วนรั่วหายไป) เช่น กระแสรั่วจากเครื่องใช้ไฟฟ้าลงดิน หรือจากการที่กระแสไฟฟ้ารั่วผ่านคนที่ไปสัมผัสเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีไฟรั่วอยู่ เป็นต้น) ซึ่งในขณะที่ใช้งานได้ปกติจะไม่มีกระแสไฟฟ้ารั่ว ดังนั้นเครื่องตัดไฟรั่วจะไม่ทำงาน
โดยเบรกเกอร์กันดูด หรือเบรกเกอร์กันไฟรั่ว มีอยู่หลายประเภทขึ้นอยู่กับคุณสมบัติของการใช้งานในที่นี้จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้
- เครื่องตัดไฟรั่วชนิดที่สามารถตัดกระแสลัดวงจรได้ (RCBO)
เครื่องชนิดนี้สามารถใช้งานได้โดยอิสระตัดได้ทั้งไฟรั่ว และกระแสไฟฟ้าลัดวงจร อ้างอิงตามมาตรฐาน มอก. 2425-2552 และ IEC 61008 ที่โดยปกติจะแนะนำให้ติดตั้งควบคู่กับฟิวส์ หรือเซอร์กิตเบรกเกอร์ เพื่อความปลอดภัยยิ่งขึ้น
- เครื่องตัดไฟรั่วชนิดที่ไม่สามารถตัดกระแสวงจรลัดวงจรได้ (RCCB)
ต้องใช้ร่วมกับฟิวส์หรือตัดกระแสลัดวงจรช่วยเสริมในกรณีที่ต้องตัดกระแสวงจรด้วย ทำหน้าที่ทั้งป้องกันไฟรั่ว/ไฟดูด ป้องกันไฟฟ้าเกินพิกัด (Overload) และไฟฟ้าลัดวงจร(Short Circuit) อ้างอิงตามมาตรฐาน มอก. 909-2548 และ IEC 61009
ประโยชน์ของเบรกเกอร์กันไฟรั่ว มีดังนี้
- ป้องกันอันตรายจากการถูกไฟดูด ทำการตัดไฟรั่วที่ไหลผ่านร่างกาย
- ป้องกันอัคคีภัย ตัดไฟรั่วที่ไหลผ่านลงดินที่อุปกรณ์ไฟฟ้า หรือสายไฟฟ้าในกรณีที่เครื่องมีกระแสเกิน เช่น ฟิวส์ หรือเบรกเกอร์ไม่ทำงาน หรือทำงานช้าเนื่องจากปริมาณกระแสไฟรั่วมีค่าต่ำ หากปล่อยทิ้งไว้อาจทำให้เกิดอัคคีภัยได้)
หลักการทำงานของ RCD
จะวัดค่ากระแสไฟเข้าและไฟออกว่าเท่ากันหรือไม่ หากไม่เท่ากันตามสเปคของอุปกรณ์ที่ได้กำหนดไว้ เบรกเกอร์กันดูดก็จะตัดวงจรโดยอัตโนมัติ เช่น ไฟเข้าไฟออกต่างกันเกิน 30 mA เบรกเกอร์กันดูดก็จะตัดวงจรทันที