มัลติมิเตอร์ (Multimeter) หรือที่รู้จักในชื่อ AVO Meter (Ampere-Volt-Ohm Meter) เป็นอุปกรณ์วัดทางไฟฟ้าที่ใช้สำหรับตรวจสอบค่าทางไฟฟ้าต่าง ๆ โดยเครื่องเดียว มัลติมิเตอร์สามารถวัดได้ทั้งแรงดันไฟฟ้า (Voltage), กระแสไฟฟ้า (Current) และความต้านทาน (Resistance) บางรุ่นอาจสามารถวัดค่าความจุไฟฟ้า (Capacitance), ความถี่ (Frequency), อุณหภูมิ และค่าพารามิเตอร์อื่น ๆ ได้ด้วย
ประเภทของมัลติมิเตอร์
- มัลติมิเตอร์แบบเข็ม (Analog Multimeter)
- ใช้เข็มในการแสดงผลค่าที่วัดได้
- เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความต่อเนื่อง เช่น การตรวจสอบแรงดันในวงจรไฟฟ้า
- มีความแม่นยำน้อยกว่ามัลติมิเตอร์ดิจิทัลและต้องปรับศูนย์ก่อนใช้งาน
- มัลติมิเตอร์แบบดิจิทัล (Digital Multimeter – DMM)
- แสดงผลด้วยหน้าจอดิจิทัล
- วัดค่าได้แม่นยำกว่า
- มีฟังก์ชันเพิ่มเติม เช่น การตรวจสอบไดโอดและการทดสอบความต่อเนื่องของวงจร
ส่วนประกอบหลักของมัลติมิเตอร์
- หน้าปัดหรือหน้าจอแสดงผล: แสดงค่าที่วัดได้ (เข็มหรือดิจิทัล)
- สวิตช์เลือกฟังก์ชัน: เลือกโหมดการวัด เช่น แรงดัน, กระแส หรือความต้านทาน
- ขั้วต่อสายวัด (Probes): ประกอบด้วยขั้วบวก (สีแดง) และขั้วลบ (สีดำ)
- พอร์ตเสียบสายวัด: มีพอร์ตแยกสำหรับวัดแรงดัน/ความต้านทาน และพอร์ตสำหรับวัดกระแส
วิธีการใช้งานมัลติมิเตอร์
- ตั้งค่ามัลติมิเตอร์: เลือกโหมดและช่วงการวัดที่เหมาะสม
- เสียบสายวัด: เชื่อมต่อสายวัดให้ตรงกับประเภทการวัด
- วัดค่าทางไฟฟ้า:
- แรงดัน: เชื่อมสายวัดขนานกับวงจร
- กระแส: เชื่อมสายวัดแบบอนุกรมในวงจร
- ความต้านทาน: วัดค่าในขณะที่วงจรไม่ได้จ่ายไฟ
ข้อควรระวัง
- หลีกเลี่ยงการวัดกระแสในช่วงที่สูงเกินค่าพิกัดของมัลติมิเตอร์
- ตรวจสอบขั้วและการตั้งค่าให้ถูกต้องก่อนเริ่มใช้งาน
- ห้ามใช้วัดวงจรที่มีกำลังไฟฟ้าสูงโดยไม่มีอุปกรณ์ป้องกัน
สรุปเกี่ยวกับมัลติมิเตอร์
มัลติมิเตอร์เป็นอุปกรณ์สำคัญในงานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ใช้สำหรับวัด แรงดันไฟฟ้า (V), กระแสไฟฟ้า (A) และ ความต้านทาน (Ω) โดยแบ่งเป็น แบบเข็ม (Analog) และ แบบดิจิทัล (Digital) ซึ่งดิจิทัลได้รับความนิยมมากกว่าเพราะใช้งานง่ายและแม่นยำกว่า
การใช้งานหลัก:
- ตรวจสอบแรงดันไฟฟ้าในวงจร
- วัดกระแสไฟฟ้า (ต่ออนุกรม)
- วัดความต้านทานหรือตรวจสอบความต่อเนื่องของวงจร
ข้อควรระวัง: ตั้งค่าโหมดและขั้ววัดให้ถูกต้อง ป้องกันความเสียหายต่ออุปกรณ์และความปลอดภัยของผู้ใช้งาน
มัลติมิเตอร์เป็นเครื่องมือที่ทั้งช่างและผู้สนใจงานไฟฟ้าควรมีติดไว้เพื่อการซ่อมบำรุงและตรวจสอบวงจรอย่างมืออาชีพ!