ไฟฟ้ากำลังสูง (High Voltage) หมายถึงการใช้งานและการส่งจ่ายไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าสูง ซึ่งมักใช้ในงานอุตสาหกรรม การส่งพลังงานไฟฟ้าระยะไกล และระบบสาธารณูปโภคขนาดใหญ่
1. นิยามของไฟฟ้ากำลังสูง
- ไฟฟ้ากำลังสูงมักหมายถึงระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันตั้งแต่ 1,000 โวลต์ (1 กิโลโวลต์) ขึ้นไป สำหรับการส่งจ่ายไฟฟ้าระยะไกลในระบบไฟฟ้าสาธารณะ แรงดันไฟฟ้าที่ใช้สามารถสูงได้ถึงหลายแสนโวลต์ (เช่น 115 kV, 230 kV, 500 kV)
- แรงดันไฟฟ้าสูงช่วยลดการสูญเสียพลังงานในสายส่งระยะยาว เนื่องจากการส่งพลังงานในระดับแรงดันสูงจะลดกระแสไฟฟ้า (Current) ที่ต้องไหลผ่านสาย ซึ่งลดความสูญเสียที่เกิดจากความต้านทานของสายไฟ
2. การใช้งานไฟฟ้ากำลังสูง
- การส่งจ่ายไฟฟ้า: ใช้สำหรับการส่งพลังงานไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าไปยังสถานีย่อยไฟฟ้า (Substation) และจากสถานีย่อยไปยังผู้ใช้ปลายทาง
- การผลิตไฟฟ้า: ใช้ในโรงไฟฟ้าที่มีการผลิตไฟฟ้าจำนวนมาก ซึ่งต้องส่งไฟฟ้าออกไปในระยะไกล
- อุตสาหกรรมขนาดใหญ่: โรงงานอุตสาหกรรมที่ต้องการใช้ไฟฟ้าจำนวนมากมักใช้งานระบบไฟฟ้ากำลังสูงเพื่อให้พลังงานที่จำเป็นต่อกระบวนการผลิต
3. ความปลอดภัยในงานไฟฟ้ากำลังสูง
- ไฟฟ้ากำลังสูงมีความเสี่ยงต่อชีวิตและทรัพย์สินสูง หากไม่ได้รับการควบคุมและดูแลอย่างถูกต้อง จำเป็นต้องปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด เช่น การใส่อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE), การใช้เครื่องมือตรวจจับแรงดันไฟฟ้า และการทำงานภายใต้การควบคุมของผู้เชี่ยวชาญ
- ต้องมีระบบป้องกันเช่นสายดิน (Grounding) ฟิวส์ (Fuse) และรีเลย์ป้องกัน (Protective Relay) เพื่อป้องกันการเกิดไฟฟ้าลัดวงจรและไฟฟ้ารั่วไหล
4. อุปกรณ์ในระบบไฟฟ้ากำลังสูง
- หม้อแปลงไฟฟ้า (Transformer): ใช้ในการเพิ่มหรือลดแรงดันไฟฟ้าในระบบ
- สวิตช์เกียร์ (Switchgear): ใช้ในการควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้าและการป้องกันวงจร
- ฉนวนไฟฟ้า (Insulator): ใช้ในการป้องกันการลัดวงจรระหว่างสายไฟกับโครงสร้างที่เป็นตัวนำ
- สายส่งไฟฟ้า (Transmission Line): ใช้ในการส่งจ่ายไฟฟ้าระหว่างสถานีและผู้ใช้
5. ข้อกำหนดและมาตรฐาน
- มีมาตรฐานและข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับการติดตั้งและการทำงานกับระบบไฟฟ้ากำลังสูง เช่น มาตรฐาน IEEE, IEC และ NEC ซึ่งเน้นเรื่องความปลอดภัย การป้องกัน และการตรวจสอบระบบ
การทำงานกับไฟฟ้ากำลังสูงต้องการความรู้และทักษะที่เฉพาะทางเพื่อให้มั่นใจว่าระบบทำงานอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ