สว่าน (Drill) เป็นอุปกรณ์ชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญกับงานช่าง ส่วนใหญ่นิยมนำมาใช้ในงานไม้ งานปูนคอนกรีต และงานโลหะ เนื่องจากสว่านเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการเจาะรูวัตดุ กระแทกวัตถุ ใช้ไขหรือคลายสกรู และใช้ในการถอดหรือประกอบชิ้นส่วนต่างๆ เข้าด้วยกัน โดยที่ไม่ต้องออกแรงมาก
โดยอุปกรณ์อีกชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญไม่แพ้กับสว่านเลย นั่นก็คือ ดอกสว่าน นั่นเอง
ดอกสว่าน (Drill Bit) เป็นอุปกรณ์ที่ต้องใช้งานควบคู่กับสว่าน เนื่องจากดอกสว่านจะเป็นตัวกลางที่ใช้ในการเจาะเนื้อวัตถุต่าง ๆ ให้ออกมาเป็นรู เพื่อที่เราจะได้นำรูนั้นมาใช้ในการยึดจับเพื่อตอกตะปู หรือ ใส่พุกเพื่อขันน็อต สกรู และยึดน็อตได้สะดวก
โดยดอกสว่านนั้นก็มีอยู่หลากหลายประเภท ขึ้นอยู่กับการใช้งานของเรา แต่ส่วนใหญ่ที่นิยมใช้งาน จะมีอยู่ด้วยกัน 3 ประเภท ดังนี้
- ดอกสว่านประเภทเจาะไม้
เป็นดอกสว่านที่ลักษณะตรงปลายดอกดูคล้ายกับหางปลา เป็นดอกสว่านที่ใช้สำหรับเจาะไม้ ที่มีขนาดไม่กว้างมากนัก โดยขนาดที่นิยมใช้กันโดยทั่วไป ก็คือ ขนาด 5, 6 หรือ 8 มิลลิเมตร เช่น ใช้ในเจาะรูเพื่อใส่บานพับประตู หน้าต่าง หรือ เจาะรูเพื่อร้อยสายไฟต่าง ๆ และใช้ในการตอกหมุนเพื่อการจับยึดไม้เข้าด้วยกัน แต่เนื่องจากดอกสว่านเจาะไม้นั้นผลิตมาจากเหล็กคาร์บอนต่ำ ทำให้ไม่สามารถทนต่อความร้อนและแรงเสียดทานได้มากเท่าที่ควร
- ดอกสว่านประเภทเจาะเหล็ก
เป็นดอกสว่านที่มีลักษณะเป็นร่องเกลียวตัดตลอดดอก และมีปลายดอกที่แหลมเป็นพิเศษ ทำให้สามารถใช้ในการจิกชิ้นงานได้ ดังนั้น ดอกสว่านชนิดนี้ จึงเหมาะในการนำมาใช้เจาะชิ้นงานที่เป็นไม้หรือโลหะทั่วไป รวมไปถึงพลาสติกก็ได้เช่นกัน โดยดอกสว่านชนิดนี้ สามารถแบ่งออกได้อีก 6 ชนิด ตามการใช้งาน ได้แก่
2.1) ดอกสว่านชุบดำ
เป็นดอกสว่านสำหรับใช้ในงานเจาะทั่วไป เช่น เจาะไม้ เจาะเหล็ก เเต่เป็นดอกสว่านที่ไม่ค่อยเเข็งเเรง อีกทังยังเเตกหักง่าย ไม่นิยมนำมาใช้ในการเจาะวัสดุที่มีความเเข็งมาก
2.2) ดอกสว่านไฮสปีด
เป็นดอกสว่านสำหรับใช้ในงานเจาะทั่วไป เช่น เจาะเหล็ก เจาะไม้ ดอกสว่านชนิดนี้จึงนิยมนำมาใช้ในการเจาะวัสดุที่มีความเเข็ง เนื่องจากเป็นดอกสว่านที่มีความทนทานมากกว่าดอกสว่านเเบบชุบดำ
2.3) ดอกสว่านไฮสปีดชนิดเคลือบไทเทเนียม
เป็นดอกสว่านที่ตัวของดอกเป็นสีทอง สามารถใช้งานได้ดีกว่าดอกสว่านไฮสปีดแบบทั่วไป เนื่องจากมันมีความสามารถในการทนความร้อนได้ดีกว่า อีกทั้งยังมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่าดอกสว่านไฮสปีดแบบทั่วไปอีกด้วย
2.4) ดอกสว่านเจาะสแตนเลส
เป็นดอกสว่านที่มีการทำงานที่เที่ยงตรง อีกทั้งยังมีความคงทนสูง เนื่องจากตัวของดอกสว่านนั้นมีการเคลือบโคบอลต์ (Cobalt) ทำให้ดอกสว่านชนิดนี้มีคุณสมบัติในการทนต่อแรงเสียดสี และทนความร้อนได้ดี ทำให้มีอายุการใช้งานยาวนาน
2.5) ดอกสว่านทรงเจดีย์
เป็นดอกสว่านที่นิยมนำมาใช้ในการเจาะไม้ และเจาะเหล็กที่มีความหนาได้ตามขนาดความสูงของชั้นดอกสว่าน มักจะนำมาใช้ในการเจาะเพื่อทำฉาก ทำชั้นวาง เจาะพลาสติก อลูมิเนียม อีกทั้งดอกสว่านชนิดนี้ยังมีการชุบไทเทียม เพื่อเป็นการเพิ่มอายุการใช้งาน ทำให้ไม่ต้องใช้ดอกสว่านชนิดอื่นในการเจาะนำ ซึ่งจะช่วยลดปัญหาดอกสว่านไหม้ ดอกสว่านหัก หรือ ดอกสว่านแกว่งได้
2.6) ดอกโฮลซอว์เจาะเหล็ก
เป็นดอกสว่านที่สามารถเจาะรูออกมามีขนาดที่ใหญ่กว่าดอกสว่านแบบธรรมดาทั่วไป เป็นดอกสว่านที่มีลักษณะคล้ายกับดอกโฮลซอว์ชนิดเจาะไม้ นิยมนำมาใช้งานควบคู่กับสว่านเเท่นเเละสว่านไฟฟ้า
- ดอกสว่านเจาะปูนหรือคอนกรีต
เป็นดอกสว่านที่มีลักษณะเป็นเกลียวบิด ส่วนปลายของดอกจะเป็นเหล็กชุบแข็งแบบพิเศษ ที่ช่วยในการรองรับแรงกระแทกจากการใช้งาน เป็นดอกสว่านที่นิยมนำมาใช้ในการเจาะปูน ซีเมนต์บล็อก หรืออิฐมอญ ฯลฯ อีกทั้งดอกสว่านชนิดนี้ยังผลิตมาจากเนื้อโลหะที่อ่อนกว่าส่วนหัวเจาะ เนื่องจากสว่านหัวเจาะนั้นผลิตมาจากทังสเตนคาร์ไบด์ โดยดอกสว่านชนิดนี้ สามารถแบ่งออกตามชนิดของการใช้งานได้อีก 3 ชนิด ดังนี้
3.1) ดอกสว่านเจาะคอนกรีตชนิดก้านกลม
เป็นดอกสว่านที่นิยมนำมาใช้ในการเจาะรูสำหรับติดตั้งตัวยึดทั่วไป เช่น พุกเหล็ก พุกพลาสติก อีกทั้งยังเป็นดอกสว่านที่ใช้กับสว่านกระเเทกได้ทุกรุ่น เนื่องจากหัวดอกทำมาจากทังสเตนคาร์ไบด์ที่มีคุณภาพดี ทำให้มีความคมทั้งสองด้าน
3.2) ดอกสว่านโรตารี่
เป็นดอกสว่านที่สามารถเจาะคอนกรีตได้ ไม่ว่าจะเป็น คอนกรีตเสริมเหล็ก แผ่นตระแกรงเหล็ก หรือหินที่แข็งแรง เนื่องจากหัว 4 เขี้ยวของดอกสว่านชนิดนี้ ผลิตจากคาร์ไบร์เกรดสูงสุด ทำให้มีคุณสมบัติในการเจาะที่แม่นยำ อีกทั้งยังมีการใช้งานที่ง่าย สามารถใช้งานได้อย่างยาวนาน และสามารถเจาะรูเป็นวงกลมได้อย่างสวยงามและสมบูรณ์ที่สุด
3.3) ดอกสว่านโฮลซอว์เจาะคอนกรีต
เป็นดอกสว่านที่มีลักษณะเป็นทรงกระบอก ที่มีเเกนสำหรับเจาะนำศูนย์ นิยมนำมาใช้ในการเจาะปูน และคอนกรีต เพื่อให้ท่อหรือวัสดุต่าง ๆ ลอดผ่านรูไปได้ ส่วนใหญ่นิยมนำมาใช้ร่วมกับสว่านโรตารี่