Proximity Sensor (พร็อกซิมิตี้เซ็นเซอร์) คือ เซ็นเซอร์ชนิดหนึ่งที่ใช้ในการตรวจจับวัตถุ โดยที่ไม่จำเป็นต้องสัมผัสกับวัตถุโดยตรง ทำให้ชิ้นงานที่ต้องการตรวจสอบไม่เกิดรอยหรือเกิดการชำรุดเสียหาย ซึ่งเซ็นเซอร์ชนิดนี้จะอาศัยหลักการทำงานจากสนามไฟฟ้าและสนามแม่เหล็กบริเวณด้านหน้าของอุปกรณ์ เมื่อเซ็นเซอร์อยู่ใกล้กับวัตถุเป้าหมาย มันจะทำการส่งสัญญาณควบคุมออกมา
Proximity Sensor นั้นมีคุณสมบัติในการตรวจจับวัตถุทั้งในระยะใกล้และไกลได้อย่างรวดเร็ว แม่นยำ มีความสามารถในการทนต่อความร้อน แรงกระแทก หรือ การขีดข่วนได้ดี และมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน เซ็นเซอร์ชนิดนี้ยังมีรูปทรงที่หลากหลายให้ได้เลือกใช้งาน ไม่ว่าจะเป็น รูปทรงกระบอก รูปทรงสี่เหลี่ยม หรือรูปทรงอื่น ๆ จึงทำให้เซ็นเซอร์ชนิดนี้ได้รับความนิยมในการนำไปประยุกต์ใช้งานในภาคอุตสาหกรรมเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็น การตรวจจับชิ้นงานที่ไม่สมบูรณ์ ตรวจจับสิ่งของ ตรวจจับความเร็วรอบ ตรวจจับระดับน้ำในถังพลาสติก ตรวจจับกล่องเพื่อนับจำนวน เป็นต้น
โดย Proximity Sensor ที่ได้รับความนิยมในการนำไปใช้งานภาคอุตสาหกรรมนั้น มีอยู่ด้วยกัน 2 ประเภทหลัก ๆ ดังนี้
- Proximity Sensor ชนิดเหนี่ยวนำ (Inductive Proximity Sensor)
เป็นเซ็นเซอร์ที่ทำงานโดยอาศัยหลักการเปลี่ยนแปลงค่าความเหนี่ยวนำของขดลวด โดยการเปลี่ยนแปลงนี้เองที่ทำให้เซ็นเซอร์ชนิดนี้มีความสามารถในการตรวจจับเฉพาะวัตถุที่ทำมาจากโลหะเท่านั้น ซึ่งข้อดีของเซนเซอร์ชนิดนี้ก็คือ มีความทนทาน อีกทั้งยังสามารถทำงานได้ในช่วงอุณหภูมิที่กว้าง (Wide Temperature Ranges) ที่สามารถทำงานได้แม้อยู่ในสภาวะที่มีการรบกวนของแสง (Optical) และเสียง (Acoustic)
- Proximity Sensor ชนิดเก็บประจุ (Capacitive Proximity Sensor)
เป็นเซ็นเซอร์ที่มีโครงสร้างทั้งภายนอกและภายในคล้ายกับชนิดแรก โดยการเปลี่ยนแปลงของความจุของเซ็นเซอร์ชนิดนี้ จะมาจากการเคลื่อนที่ของวัตถุชนิดหนึ่งที่เข้ามาใกล้สนามไฟฟ้าของคาปาซิเตอร์ ทำให้เซ็นเซอร์ชนิดนี้สามารถตรวจจับอุปกรณ์ได้ทั้งที่เป็นอโลหะและเป็นโลหะ