หลอดแสงจันทร์ (Mercury Lamp) หรือหลอดไฟไอปรอท เป็นหลอดไฟ ที่ทำงานด้วยหลักการปล่อยประจุความเข้มสูง มีปริมาณเส้นแรงของแสงสว่างต่อวัตต์สูงกว่าหลอดชนิดอื่น ส่องสว่างได้ไกลเหมาะกับงานสนาม นิยมใช้ตามถนนบริเวณเสาไฟฟ้า และโรงงานอุตสาหกรรมนิยมติดตั้งควบคู่กับดวงโคมเสมอ หลอดแสงจันทร์ 40 วัตต์จะให้แสงสว่างประมาณ 1,600 – 2,400 ลูเมนต์ มีอายุใช้งานเฉลี่ยประมาณ 24,000 ชั่วโมง หลอดแสงจันทร์มี 2 ชนิดดังนี้
- ชนิดที่ใช้บาลาสต์
- ชนิดที่ไม่ใช้บาลาสต์ จะมีอายุการใช้งานสั้นกว่าชนิดที่ใช้บาลาสต์
เมื่อเริ่มการใช้งานก๊าซที่อยู่ในหลอดจะเกิดการแตกตัว โดยใช้เวลาประมาณ 10 – 15 นาทีแล้วแต่ชนิดหลอดที่ใช้ หลอดจะค่อยๆเริ่มเปล่งแสงออกมา เมื่อหลอดดับ แล้วต้องการให้หลอดติดใหม่ต้องรอให้หลอดเย็นตัวก่อน โดยหลอดแสงจันทร์จะทำงานโดยใช้ความดันไอปรอทประมาณ 1 บรรยากาศ และต้องอาศัยบัลลาสต์กับสตาร์ตเตอร์ ในกรณีหลอดแสงจันทร์ที่ใช้บาลาสต์ (คล้ายหลอดฟลูออเรสเซนต์ แต่สตาร์ตเตอร์จะบรรจุมาในตัวหลอด) และจะต้องใช้เวลา 4-7 นาทีหลังหลอดติด เพื่อให้สว่างเต็มที่
หลอดแสงจันทร์ เป็นหลอดที่ใช้แสงสว่างได้โดยการอาร์กของก๊าซที่บรรจุอยู่ภายใน หลอดแสงจันทร์จะประกอบด้วยหลอด 2 ชั้น หลอดชั้นในเรียกว่า หลอดอาร์ก ซึ่งทำด้วยแก้วควอร์ต และหลอดชั้นนอกทำด้วยแก้วธรรมดา สาเหตุที่หลอดอาร์กต้องทำด้วยแก้วควอร์ต เพราะหลอดอาร์กต้องทนอุณหภูมิอาร์กที่ 1300 K ในขณะที่หลอดแก้วนอกทำหน้าที่อุณหภูมสูงสุด 100 K ระหว่างหลอดทั้งสองชั้นบรรจุก๊าซไนโตรเจน เพื่อเป็นฉนวนความร้อนให้แก่หลอดอาร์ก และป้องกันไม่ให้ส่วนที่เป็นโลหะภายในกลายเป็นออกไซด์ หลอดอาร์กประกอบด้วยอิเล็กโทรดหลักจำนวน 2 ตัว และอิเล็กโทรดช่วยหรืออิเล็กโทรดสตาร์ท จำนวน 1 ตัว ภายในหลอดอาร์กบรรจุด้วยปรอทและก๊าซอาร์กอน